Абайдың шығармашылығы

Қалқам-ай, мен үндемей жүремін көп,

Ойлама отсыз, ойсыз, суық жан деп.

Жүректегі жалынды көзден жас қып

Ағызғаным болады ол неге сеп? Толығырақ »

Сүйкімді болат қанжар, тұрсың жайнап,

Ыстық, суық майданда шығады ойнап.

Грузин ашулы ұста кекке соққан,

Ер шеркес соғыс үшін алған қайрап. Толығырақ »

Жолға шықтым бір жым-жырт түнде жалғыз,

Тастақ жол жарқырайды буға амалсыз.

Елсіз жер тұрғандай боп хаққа мүлгіп,

Сөйлесіп ымдасқандай көкте жұлдыз.

Мен көрдім көктің ғажап жасалғанын,

Жер ұйқтап, көкшіл шықпен бу алғанын. Толығырақ »

Қонады бір күн жас бұлыт,

Жартастың төсін құшақтап

Жөнелді ертең, қалды ұмыт,

Көк жүзіне ойнақтап. Толығырақ »

Жаман үйде жалғыз шал,

Өзі — кедей, күңіренді.

Өзі көрген байлардың

Мінезінен жиренді.

Өзіне өзі сөйлейді,

Сөйлегенде не дейді:

«Обал жоқ осы байларға

Мал қызығын көрмеген,

Жақсы төсек, тәтті ас жоқ,

Жан қадірін білмеген. Толығырақ »

Жалғыз жалау жалтылдап 

Тұманды теңіз өрінде.

Жат жерде жүр не тындап?

Несі бар туған жерінде?

Ойнақтап толқын, жел гулеп,

Майысар діңгек сықырлап. Толығырақ »

Тойған есек шөпті оттап манайдағы

Сонырқап шатқа кетті қай-қайдағы.

Қаңғырып өлкені өрлеп келе жатып,

Жолықты бір бұлбұлға тоғайдағы. Толығырақ »

Көршіні көрші шақырды,

Болды да сыйлап ас бермек.

Қулығын іште жасырды:

Баланың әнін есіттірмек.

Балалар шулап, бақырды,

Ынтасы — даусын білдірмек. Толығырақ »

Өмірде ойға түсіп кем-кетігің,

Тулағыш мінезің бар, жүрек, сенің.

Сонда сенің отыңды басатұғын.

Осы өлең — оқитұғын дұғам менің. Толығырақ »

Ұяламын дегені көңіл үшін,

Ұсақ қулық бір ғана өмір үшін.

Татымды достық та жоқ, қастық та жоқ.

Жігері жоқ, маңызы жеңіл үшін. Толығырақ »